تنوع ژنتیکی و تجزیه علیت اجزای عملکرد انگور(Vitis vinifera L.) در شرایط مختلف محیطی

رسولی, ولی اله; فرشادفر, عزت اله; احمدی, جعفر

تنوع ژنتیکی و تجزیه علیت اجزای عملکرد انگور(Vitis vinifera L.) در شرایط مختلف محیطی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ - دانشجوی دکتری دانشگاه رازی کرمانشاه و عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین

² استاد دانشگاه رازی کرمانشاه

³ دانشیار دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

چکیده

اجزاء عملکرد و سهم ژنتیکی آنها در عملکرد نهایی، اهمیت زیادی در برنامه‌های پژوهشی به‌نژادی گیاهان زراعی و باغی دارد. به منظور تعیین سهم ژنتیکی اجزاء اصلی عملکرد در عملکرد نهایی، 20 رقم انگور با مبداء کشور روسیه (در شرایط آبیاری کامل و تنش آبی) در سال 1391 مورد بررسی قرار گرفتند. طرح آزمایشی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و سه بوته در هر واحد آزمایشی در ایستگاه‌های تحقیقات ارومیه و تاکستان اجرا گردید. تعداد خوشه در هر بوته، متوسط تعداد حبه در هر خوشه، متوسط وزن حبه و متوسط عملکرد انگور در هر بوته اندازه گیری شد. تجزیه واریانس مرکب، تجزیه واریانس لگاریتمی و اثر متقابل رقم و محیط به وسیله سه جزء ضربی که مرکب از سه جزء ژنوتیپی و سه جزء محیطی بود، برآورد گردید. نتایج نشان داد که صفت تعداد خوشه در بوته بیشترین سهم ژنتیکی را در عملکرد نهایی داشته و در محیط‌های مختلف، بیشترین تغییرات و حساسیت را از خود نشان می‌دهد. اثر مستقیم تعداد خوشه در بوته در عملکرد نهایی (61/0) بالاتر از اثرات مستقیم تعداد حبه در خوشه (48/0) و متوسط وزن حبه (3/0) در عملکرد بدست آمد. مقادیر ضریب علیت تعداد خوشه در بوتهبالاتر ازضرایب علیت تعداد حبه در خوشه و متوسط وزن حبه بود که از نظر ظهور اجزاء عملکرد انگور به ترتیب تعداد خوشه در بوته، تعداد حبه در خوشه و متوسط وزن حبه بدست آمد. اجزاء محیطی اثرات متقابل، نشان داد که قدر مطلق جزء محیطی تعداد خوشه در بودته از اجزاء محیطی تعداد حبه در خوشه و متوسط وزن حبه بیشتر بود. این مطلب نشان دهنده حساسیت بالای تعداد خوشه در بوته، در محیط‌های مختلف بود.

کلیدواژه‌ها