3
عضو هیئت علمی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
چکیده
ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ارزیابی اثرات تابش امواج آلتراسونیک و محلول پاشی24-اپی برازینواستروئید بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا قرمز (رقم اختر) در شرایط تنش آبی آزﻣﺎﻳﺸﻲ در دو محل به صورت اسپیلت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎی آزﻣﺎﻳﺶ ﺷﺎﻣﻞ آبیاری در کرت اصلی (در سه سطح آبیاری نرمال، تنش خفیف و تنش شدید به ترتیب 60، 90 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر)، تیمارهای امواج آلتراسونیک (در دو سطح عدم استفاده و استفاده از پرتودهی بذور) و محلول پاشی 24-اپی برازینواستروئید (در دو سطح محلول پاشی و عدم محلول پاشی طی 2 مرحله) که در کرت‌های فرعی قرار گرفتند بود. آزمایش به صورت هم زمان در دو مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی شهرستان شاهرود و مزرعه کشت لوبیا در 40کیلومتری شهرستان شاهرود در ﺳﺎل 1394 اجرا شد. جهت ارزیابی اثر محل اجرا، آزمایش به صورت تجزیه مرکب انجام شد. صفات مورد ارزیابی شامل: تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام، وزن صددانه، عملکرددانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بود. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ تنش آبی شدید، تعداد دانه در نیام (33%)، وزن صددانه (25%)، عملکرد دانه (53%) و عملکرد بیولوژیک (52%) را نسبت به شرایط نرمال کاهش داد اما محلول پاشی 24-اپی برازینواستروئید (بین 9 تا 17 درصد) و کاربرد امواج آلتراسونیک (بین 6 تا 15 درصد) در هر دو شرایط نرمال و تنش موجب افزایش صفات مذکور شدند. بنابراین میتوان گفت تاباندن امواج آلتراسونیک و محلول پاشی24-اپی برازینواستروئید در زراعت لوبیا در افزایش توان رقابتی گیاه در کمآبی نقش بسزایی دارد.
)