1گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
2گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی دانشگاه زابل، زابل، ایران.
3موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، مراغه، ایران
4گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده
خشکی و کمبود عنصر آهن در خاک‌های زراعی محدودیت عمده‌ای در تولید غلات از جمله جو تحت شرایط دیم بوده که باعث کاهش عملکرد و کیفیت محصول می‌گردد. به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی در بین ژنوتیپ‌های جو برای کارایی جذب روی، غلظت و میزان روی در بذر؛ همچنین بررسی ارتباط بین محتوی و غلظت آهن در بذر با عملکرد ژنوتیپ‌ها، تعداد 121 ژنوتیپ جو در طی سال‌های زراعی 1395 – 1394در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور اجرا شد. مشتمل بر ژنوتیپ‌های جو دریافتی از بانک ژن تحت شرایط مزرعه‌ای بررسی شدند. آزمایش در قالب طرح لاتیس مربع با دو تکرار اجرا شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، بین ژنوتیپ‌ها برای صفات غلظت و محتوی آهن در بذر اختلاف آماری معنی‌دار وجود داشت. ضمنا دامنه تغییرات این صفات بسیار زیاد بود که نشانگر وجود تنوع ژنتیکی بسیار خوب بین ژنوتیپ‌ها می‌باشد. با توجه به میزان بالای وراثت‌پذیری عمومی صفات غلظت و محتوای آهن در بذر، می‌توان گفت که اصلاح برای این صفات موثر بوده و می‌توانند در محیط‌های مختلف پایداری را نیز نشان دهند. با توجه به همبستگی مثبت و بالا ما بین غلظت و محتوای آهن در بذر (**63/0r =)، عموما ژنوتیپ‌هایی با غلظت آهن بیشتر، از محتوای آهن بالاتری نیز برخوردار بودند. در کل نتایج این تحقیق، ضمن آشکار کردن وجود تنوع ژنتیکی برای جذب و تجمع آهن در بین ژنوتیپ‌های جو، نشان داد ژنوتیپ‌های کارا در جذب و تجمع آهن در بذر می‌توانند با تعدیل اثرات تنش خشکی موجب افزایش عملکرد دانه تحت شرایط دیم گردند.
ابتدای صفحه