2
گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران
چکیده
پژوهشی در سال 1392 در قالب آزمایش اسپلیت پلات با پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان شوشتر اجرا شد. این پژوهش شامل تنش خشکی به‌صورت قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد گیاه (=V1 قطع آبیاری از ابتدای 10 برگی گیاه تا مرحله ظهور تاسل ها، V2=قطع آبیاری از ظهور 50 درصد تاسل تا قهوه‌ای شدن ابریشم‌ها و V3= آبیاری برابر نیاز آبی گیاه تا پایان فصل رشد) به‌عنوان کرت اصلی و سطوح نیتروژن (50، 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به‌عنوان کرت فرعی بود. نتایج نشان داد عملکرد دانه به‌طور معنی‌دار تحت تأثیر تنش خشکی قرار گرفت. بیشترین میزان انتقال مجدد ماده خشک در تیمار قطع آبیاری از زمان ظهور 50 درصد تاسل ها تا قهوه‌ای شدن ابریشم‌ها بود و با افزایش میزان نیتروژن مصرفی، میزان انتقال ماده خشک کاهش معنی‌داری یافت. تیمار قطع آبیاری از زمان ظهور 50 درصد تاسل ها تا قهوه‌ای شدن ابریشم‌ها با میانگین 40 درصد، دارای بیشترین سهم انتقال مجدد ماده خشک در عملکرد دانه بود. افزایش میزان نیتروژن مصرفی، عامل جزئی تولید نیتروژن مصرفی را به‌طور معنی‌داری کاهش داد. با توجه به نتایج پژوهش حاضر، تأمین رطوبت و نیتروژن کافی در مرحله قبل از گلدهی، از طریق افزایش تحریک سهم و میزان انتقال مجدد ماده خشک به دانه در صورت بروز تنش در مرحله بعد، از کاهش شدید وزن دانه تا حدودی جلوگیری شود.
)